محاسبه کارایی شعبه های بانک شهر تهران با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها

ا توجه به گسترش روزافزون موسسه های مالی و اعتباری و افزایش رقابت میان آن ها، بررسی کارایی شعبه ها و واحدهای مختلف این موسسه ها و ارائه راهکارهای منطقی جهت بهبود عملکرد آن ها، یکی از اقدامات اساسی در مسیر توسعه هر بانک یا موسسه اعتباری است. بررسی و محاسبه کارایی شعبه های بانک شهر، موضوع پژوهش حاضر است. در این تحقیق از روش تحلیل پوششی داده ها (dea) که نوعی روش برنامه ریزی خطی می باشد، استفاده شده است. هم چنین برای بهبود و منطقی تر شدن نتایج، اقدام به معرفی و تبیین شاخص های مورد نیاز و وزن دهی زیرشاخص های آن ها، بر اساس قوانین و ضوابط حاکم بر آن ها پرداخته شده است. در این تحقیق، پس از معرفی و تبیین مدل تحلیل پوششی داده ها، برای ارزیابی و محاسبه کارآیی 120 شعبه بانک شهر، از مسئله ثانویه آن، به دلیل داشتن محدودیت های کمتر نسبت به مدل اولیه، استفاده شد. برای بهبود نتایج، سعی شد تا حد امکان به زیرشاخص های دو ستانده معرف سپرده ها و تسهیلات، بر اساس سود و زیرشاخص های ستانده معرف حجم کار بر اساس زمان مورد نیاز برای انجام هریک از عملیات آن (علی رغم اینکه وزن داده ها و ستانده های اصلی توسط خود dea محاسبه می شود)، وزن های مناسب داده شود. در اجرای اولیه مدل dea بر روی داده های 120 شعبه بانک، 28 شعبه دارای کارایی یک و مابقی (92 شعبه) دارای کارایی کمتر از یک و به تعبیری ناکارا شناخته شدند. اما با وجود تمام این دقت ها در انتخاب شاخص ها و وزن دهی اجزاء آن ها، باز هم به دلیل وجود اختلاف زیاد بین شعبه های برتر بانک و شعبی که در شرایط به مراتب پائین تری نسبت به شعبه های کارا قرار گرفته اند، ممکن است راهکارهای بهبود عملکرد این شعبه ها تا حدی دور از ذهن و غیرمنطقی باشد. از این رو برای رفع این مشکل، از طبقه بندی مرحله ای شعبه ها بر اساس کارایی آن ها به روش dea استفاده شد بر اساس آن 120 شعبه بانک شهر در قالب شش طبقه مختلف به لحاظ کارایی طبقه بندی شدند.